Odżywianie i wydalanie

ODŻYWIANIE:

  • możliwość pobierania różnorodnych pokarmów zawdzięczają przystosowaniom w budowie zębów i przewodów pokarmowych,
  • pokarm zwierzęcy jest bogaty i łatwy do strawienia,więc przewody pokarmowe są proste podobne do ogólnego schematu budowy przewodów pokarmowych u kręgowców,
  • pokarm roślinny - łatwo dostępny ale zawiera niestrawną dla ssaka celulozę, spożywanie takich pokarmów doprowadziły do perfekcji: przeżuwacze, gryzonie i zajęczaki.
    • Przeżuwacze mają duży czterokomorowy żołądek, pierwszy, największy odcinek to żwacz - komora fermentacyjna, gdzie na zjedzonych roślinach rozwijają się masy symbiotycznych bakterii i orzęsków,trawią one celulozę i budują z niej substancje organiczne budujące ich własne ciało, celuloza jest tylko węglowodanem czyli „paliwem”, natomiast organizmowi potrzebne są białka.

      Przeżuwacz zamiast usuwać mocznik z moczem wydzielają go do żwacza. Przy użyciu tego mocznika bakterie budują swoje białko. Zawartość żwacza wraca jeszcze raz do pyska i ponownie połknięta dostaje się do dalszych części żołądka i dwunastnicy, gdzie zostaje całkowicie strawiona.

    • gryzonie i zajęczaki mają ogromne jelito ślepe, działające jak komora fermentacyjna, w związku z tym że wyprodukowane tam symbionty nie mogą zostać strawione (jelito ślepe leży na granicy jelita cienkiego i grubego, daleko za żołądkiem i dwunastnicą), więc wydalają one co pewien czas przez odbyt półpłynną zawartość jelita ślepego, zjadając ją wprost z odbytu. Pokarm przechodzi więc u nich dwukrotnie przez przewód pokarmowy.

ZĘBY:

  • ssaki mają zęby czterech karegorii: siekacze, kły, trzonowe i przedtrzonowe - policzkowe
  • pierwsze zęby - mleczne (bez trzonowych), drugie - stałe
  • zęby o ograniczonym wzroście mają typową budowę: koronę, szyjkę i korzenie
  • zęby rosnące całe życie (np. siekacze gryzoni i zajęczaków) mają korzeń nie zwężony, część leżąca w zębodole funkcjonuje jako korzeń, część wyrastająca ze szczęki jako korona, siekaczami o stałym wzroście są też kły słoni

WYDALANIE:
Układ wydalniczy stanowi para fasolowatych nerek w odcinku lędźwiowo - krzyżowym

Odżywianie, wydalanie i osmoregulacja

ODŻYWIANIE:

  • prosty przewód pokarmowy z żołądkiem (ledwo zaznaczonym rozszerzeniem), niektóre gatunki miewają palczaste, ślepe uchyłki jelita,
  • cecha szczególna: rozwinięty uchyłek przełyku - pęcherz pławny - stanowi ważny narząd hydrostatyczny.

WYDALANIE I OSMOREGULACJA:

  • ryby usuwają azotowe produkty przemiany materii wytwarzając mocz w nerkach.
  • ryby słodkowodne żyją w środowisku HIPOTONICZNYM (mniej stężonym od płynów ciała) woda wnika do ciała, uciekają jony soli, grozi to naruszeniem równowagi środowiska wewnętrznego organizmu:
    • nadmiar wody usuwają nerki,
    • straty soli uzupełniają komórki solne w skrzelach,
  • ryby morskie żyją w środowisku HIPERTONICZNYM, narażone są na wnikanie soli i ucieczkę wody
    • braki wody regulują pijąc wodę morską,
    • regulacją zawartości soli zajmują się komórki solne w nabłonku skrzeli (wychwytują jony z płynów ciała i usuwają je w drodze transportu aktywnego),
  • u ryb wędrownych komórki solne działają w jedną i w drugą stronę,
  • spodouste i latimeria zatrzymują w płynach ciała dużo mocznika i produktów przemiany azotowej, są wtedy w równowadze osmotycznej z wodą morską: oszczędzają (nie tracą) energii na usuwanie soli, muszą za to umieć znosić wysokie stężenia mocznika